|
|
|
/ Obiekty / Gorlice - Muzeum Regionalne PTTK
|
 |
| |
Gorlice - Muzeum Regionalne PTTK
 Gorlice - Muzeum Regionalne PTTK im. Ignacego Łukasiewicza
Muzeum Regionalne PTTK im. Ignacego Łukasiewicza zostało założone w 1957 roku.
Jednak pierwsze próby stworzenia ekspozycji muzealnych, miały miejsce już na początku XX-go wieku. Gorliczanie, pomni zdarzeń historycznych, które zniszczyły dokumenty, pamiątki i zabytki świadczące o przeszłości miasta (min. pożary z lat 1689, 1694 i 1874 czy działania wojenne lat 1914-1915) przy pomocy ks. Bronisława Świeykowskiego, Aleksandra Strzelbickiego i Jana Benisza zorganizowali w salach Wydziału Powiatowego w Gorlicach wystawę pamiątek z okresu I Wojny Światowej w dniach 29.09 do 5.10. 1919r.
W okresie międzywojennym powstało Towarzystwo Upiększania Miasta Gorlic i Okolicy, które gromadziło pamiątki związane z tym terenem. Zbiory te wystawiono 2.05. 1935 roku w salach Magistratu w 20-tą rocznicę bitwy pod Gorlicami. Prezesem tego Towarzystwa był Konstanty Laskowski dyrektor gorlickiego Magistratu. Podczas II Wojny Światowej cześć tych zbiorów została zagrabiona przez okupanta.
Po wojnie przystąpiono do remontu kamienicy przy ulicy Wąskiej 9, w której miało się mieścić muzeum.
30 12.1955 roku ukończono remont, a kamienice przekazano w 99-letnie użytkowanie PTTK Gorlice. Przystąpiono do urządzania ekspozycji wg scenariusza Alfreda Wacławskiego. Otwarcie muzeum nastąpiło 22.07.1957 roku. Okazało się, że pomieszczenia przeznaczone na sale wystawowe są za małe i w 1976 roku zaadaptowano sąsiedni budynek.
24. 06. 1977 nastąpiło otwarcie nowej ekspozycji obejmującej działy etnograficzny i I Wojny Światowej. W 1983 dokonano wymiany dachu w zabytkowej części muzeum a w 1985 roku Urząd Miasta przekazał jeszcze jedno pomieszczenie, w którym w 70-tą rocznicę bitwy gorlickiej otwarto salę upamiętniającą to wydarzenie. W 1993 roku muzeum otrzymało dwa kolejne pomieszczenia na piętrze budynku, w którym urządzone ekspozycje etnograficzną.
Zwiedzanie muzeum rozpoczyna się od sali, w której zamieszczane są wystawy czasowe. Od 1977 roku zorganizowano 45 wystaw między innymi "Pieniądz starożytnego Rzymu", "Dzieje Polski w medalach", "Żydzi gorliccy", "U Łemków", "Garncarstwo na Pogórzu" czy "Koronki bobowskie".
Drugą z kolei salę, wypełniaja eksponaty przedstawiające archiwalne pocztówki gorlickich budynków, ulic, szkół, zabytków zarówno sprzed I Wojny Światowej jak i te współczesne.
W trzeciej z sali możemy oglądać pamiątki związane z Ignacym Łukasiewiczem, który przebywał w Gorlicach w latach 1853-1858 oraz rozwijającym się w połowie XIX wieku przemysłem naftowym. Jest to kolekcja lamp naftowych, oryginalny aparat destylacyjny ropy naftowej używany przez Łukasiewicza  z I połowy XIX wieku, miniatury świdrów wiertniczych systemu udarowego,miniatury wież wiertniczych a także zestaw produktów otrzymywanych z ropy naftowej. Na ścianach wiszą obrazy przedstawiające krajobrazy przemysłowe z pierwszymi szybami naftowymi oraz pierwszymi studniami naftowymi tzw. kopankami. Przedstawiono również fragment apteki Łukasiewicza a także dwie księgi recept apteki " Pod Opatrznością", gdzie jest oryginalny wpis Łukasiewicza z 1857 roku. W tej sali znajduje się również miniatura wozu maziarskiego oraz mapka szlaków handlowych maziarzy z Łosia.
W czwartej sali do najciekawszych eksponatów należą: popiersie Marii z hr Skrzyńskich Sobańskiej (25.X.1887-25.IV.1948) autorstwa Konstantego Laszczki, starodruk Historii Polski "De origine et rebus gestis polonorum" Marcina Kromera wydanej w Bazylei w 1555 roku, porządek sądowy spraw miejskich prawa magdeburskiego z 1616 roku, księgi prawa magdeburskiego wydane w Zamościu w 1601 i 1602 roku.
W gablotach umieszczono pieczęcie ( od 1470-1939) i plany miasta z 1790 i 1850 roku a także wiele monet arabskich, egipskich, polskich z okresu panowania Piastów, Wazów (w tym 220 monet tzw. półtoraków znalezionych w 1955 roku we wsi Sokół), kolekcje monet Sasów, Księstwa Warszawskiego i Królestwa Kongresowego a także bardzo rzadko występującą na tych terenach miedziana monetę arabska tzw. fels z IX wieku.
Ciekawą pozycją jest również broń z czasów średniowiecza, w tym dwie żelazne hakownice, miecz katowski z XII wieku z napisem "Fide sed cvi vide" co znaczy "bądź wierny, lecz bacz komu", dwie pary kajdan jedna z XV druga z XIX wieku. Wśród wykopalisk znajdujemy topór kamienny 3500-3000 pne, motyke kamienna 4000-3000 pne, naczynia gliniane, żelazne raki. W poszczególnych  gablotach znajdują się akcesoria związane z wykonywanymi przez Gorliczan zawodami są to m.in. krawiectwo, szewstwo, kaflarstwo czy garbarstwo. Jak wiadomo rzemieślnicy byli zrzeszeni w cechach i dziś możemy obejrzeć w gorlickim muzeum księgę zapisów uczniowskich cechu szewskiego z lat 1782-1856 czy kopie statutu cechu szewskiego z 1450 i 138 roku.
W kolejnej sali zgromadzono pamiątki z Bitwy Gorlickiej z 2 maja 1915 roku. Dział zawiera szereg militariów z tego okresu - broń palną i sieczną obu walczących stron, pociski artyleryjskie, granaty, przedmioty wyposażenia żołnierskiego - plecaki, łopatki, menażki, mapy wojskowe.
W 1995 roku w 80 rocznicę bitwy otwarto stałą ekspozycję, w skład której wchodzi makieta plastyczna terenu bitwy, wykonana w skali 1:5000 o wymiarach 5m x 2,5 m. Treścią makiety jest teren zmagań 4 korpusu 11 Armii gen. Augusta von Mackensena z X korpusem Rosyjskim gen. Mikołaja Protopopowa w pierwszym dniu Operacji Gorlickiej 2 V 1915 roku. Pokazano szyk piechoty obu walczących stron, natomiast elektronicznie odtworzono kolejne fazy walk aż do końca dnia.
Kręte schody prowadzą do sali na górze budynku, gdzie znajduje się dział etnograficzny. Widzimy tu stroje Pogórzan i Łemków, sztukę ludowa, sprzęty gospodarstwa domowego . Interesującym eksponatem jest skrzynia na zboże w kształcie przypominającym rzymski sarkofag a także płaskorzeźby Jana i Andrzeja Wszołków z Rożnowic a zwłaszcza wykonany w 1904 portret rodzinny.
Jest też ekspozycja poświęcona Bohdanowi Ihorowi Antonyczowi żyjącemu w latach 1909-1937 łemkowskiemu pisarzowi przedstawiajaca jego twórczość.
Nie sposób opisać wszystkiego co znajduje się w muzeum, bowiem obecny stan wynosi 7514 eksponatów zinwentaryzowanych w kilku działach.
Najlepiej zobaczyć je samemu.
Adres muzeum
Gorlice ul.Wąska 7-9
telefon 0-18 352 26 15
Godziny otwarcia
w dni powszednie (z wyjątkiem poniedziałku) w godzinach od 9 -16
w soboty od 10- 14
dodatkowo w sezonie letnim (1.V-30.IX)
muzeum jest otwarte w niedziele od 10-14 godziny.
Za przygotowanie tekstu, ogromne podziękowania dla Agnieszki Garbień, na stałe mieszkającej w Gorlicach
Wiadomości opracowano na podstawie Informatora Muzeum napisanego pod redakcją Leszka Brzozowskiego, Urszuli Sałęgi i Anny Nowackiej wydanego w 1998 roku oraz broszury wydanej z okazji 40-lecia Muzeum Regionalnego PTTK opracowanej przez Leszka Brzozowskiego wydanej w 1997 roku.
Aktualizacja: 2004-03-17
beskid-niski.pl na Facebooku
|
|
 |
672
Nie ma jeszcze żadnych komentarzy.
|
