|
|
|
/ Obiekty / Konieczna - cerkiew p.w. św. Bazylego Wielkiego
|
 |
| |
Konieczna - cerkiew p.w. św. Bazylego Wielkiego
 Cerkiew w Koniecznej.
Dawna cerkiew greckokatolicka, obecnie prawosławna pod wezwaniem św. Bazylego Wielkiego.
Cerkiew w Koniecznej, zlokalizowana jest przy głównej drodze Gładyszów-Konieczna, 500 metrów od przejścia granicznego. Zwraca uwagę swoją oryginalną architekturą, nie spotykaną na terenie Łemkowszczyzny.
Cerkiew jest budowlą orientowaną (z prezbiterium zwróconym na wschód), trójdzielną - wieloboczne prezbiterium, nawa na planie kwadratu oraz charakterystyczna wieża o pionowych ścianach, podzielonych na trzy kondygnacje. Wieża ma w dolnej części konstrukcję zrębową, natomiast jej górna część ma konstrukcję szkieletową. W dwóch dolnych kondygnacjach - okna.
Niestety nie jest widoczna konstrukcja cerkwi. Nawa (bardzo wysoka) i część prezbiterium oszalowane pionowymi deskami, natomiast wieża od swojej podstawy i druga część prezbiterium obite są blachą.
Nad nawą i prezbiterium, również kryte blachą, dachy o konstrukcji kalenicowej.
Tryb pełnoekranowy - niebieski button na panoramie (koniecznie !),
SHIFT - przybliżenie, CTRL - oddalenie
W pierwotnym zamyśle, w liczącej na początku XX-go wieku 64 domostwa Koniecznej (grekokatolicy) na miejscu cerkwi, która spłonęła miała powstać cerkiew murowana, jednak pomysł ten porzucono.
Rozpoczęcie budowy cerkwi w Koniecznej rozpoczęto w 1903 roku a w 1905 roku dzięki wiernym z niewielkiej Koniecznej, którzy zbierali pieniądze po całej Europie oraz za oceanem zakończono tzw. "stan surowy".
Niestety wyposażanie świątyni było zbyt dużym obciążeniem dla małej społeczności  greckokatolickiej. W 1912 roku udało się sprowadzić z Sambora ikonostas, który do dnia dzisiejszego, bez ubytków, znajduje się w świątyni. Wyróżnia się nietypowym, schodkowym układem ikon.
We wnętrzu, sklepienie pokrywa polichromia stylizowana na niebo pokryte gwiazdami.
W 1938 roku wykonano skromną polichromię ścian.
Od 1947 roku czyli od chwili wysiedlenia mieszkańców Łemkowszczyzny cerkiew stała pusta i od czasu do czasu była wykorzystywana przez księdza katolickiego, który odprawiał nabożeństwa dla 13-tu rodzin osadników. Jednak w 1952 zapadła decyzja o rozbiórce cerkwi i tylko sprzeciwowi i determinacji osadników możemy zawdzięczać, że tego zamierzenia nie zrealizowano. Osobą, która najbardziej sprzeciwiała się rozbiórce był porucznik Szumlański z jednostki granicznej, która stacjonowała w Zdyni. Po tych zawirowaniach, świątynia zaczęła popadać w ruinę (stała przez kilka lat bez drzwi i okien).
W latach 1957-1958 zaczęły powracać pierwsze rodziny łemkowskie. Jako pierwsze przybyły rodziny Szmajda, Bołdyś, Dyczko, Ksenycz, Suchowacki, Hyra, Ksenycz, Szewczyk, Dyczko, Hyra. Rzymskokatolicki ksiądz Czerniak, wyraził zgodę by w cerkwi ksiądz greckokatolicki z Gorlic, odprawiał nabożeństwa tylko w czasie wielkich świąt; na zwykłe nabożeństwa mieszkańcy uczęszczali do pobliskiej Zdyni.
W latach 1960-61 urząd ń zabraniał odprawiania i niesienia posługi duszpasterskiej ks. greckokatolickiemu Hrynykowi za co w końcu, w wielki piątek, w 1961 roku został aresztowany. Ludzie pozostali bez kapłana.
Dwóch mieszkańców Zdyni (p. Suchowacki oraz Smyj) po tym zdarzeniu udali się do Bartnego, do księdza prawosławnego z prośbą o odprawienie ceremonii wielkanocnych.
Po tych wydarzeniach, mieszkańcy Zdyni i Koniecznej zwrócili się do Metropolity Warszawskiego Tymoteusza o przyjęcie ich na łono Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Zanim jednak do tego doszło, minęło kilka lat. Dopiero Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie, 15 listopada 1967 r. wyraziło zgodę na utworzenie Parafii Prawosławnej w Zdyni z Filią w Koniecznej.
Oficjalne przekazanie nastąpiło 29 lipca 1969 roku w Wydziale Rolnictwa i Leśnictwa Prezydium PRN w Gorlicach reprezentowanym przez Mariana Mola. Jak stanowił dokument, w tym dniu została przekazana w zarząd i użytkowanie:
"...nieruchomość ziemska oraz budynek cerkwi drewnianej trzy kopułowy, szalowany deskami i blacha oraz kryty blachą o wymiarach 21x12x6x8x26 Metropolii Prawosławnej w w Warszawie reprezentowanej przez ks. dziekana Okręgu Rzeszowskiego mgr Aleksandra Dubeca..."
Od tego momentu zaczynają się remonty już bardzo zniszczonej cerkwi. Pierwszy gruntowny remont objął malowanie w środku, malowanie dachu, wymianę okien i drzwi, wymianę podwalin, konserwację ścian na zewnątrz. Kolejny duży remont przeprowadzono dopiero w latach 1996-1999.
Pierwszym księdzem prawosławnym był ksiądz Krysiak a następnie Jakimiuk, Siwko, Siwiec, Pasieka, Dubec i obecnie Barańczuk.
Tryb pełnoekranowy - niebieski button na panoramie (koniecznie !),
SHIFT - przybliżenie, CTRL - oddalenie
Z tyłu cerkwi cmentarz parafialny na którym znajduje się kwatera żołnierzy poległych podczas I-wojny światowej.
Święto parafialne
Św. Bazylego Wielkiego - 14 stycznia
W nocy z 19/20 listopada 2004r. burza poważnie uszkodziła dachowe pokrycie prawosławnej cerkwii z 1903r pod wezwaniem św. Wasyla Welykoho w Koniecznej.
Poniższe informacje to fragmenty notatki służbowej sporządzonej podczas oględzin powstałych w wyniku burzy uszkodzeń.
Konieczna 26 listopada 2004 r.
Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Krakowie
Delegatura w Nowym Sączu
Notatka służbowa
- spisana w związku z oględzinami dokonanymi przy zabytkowej cerkwii w Koniecznej z powodu awarii budowlanej przy tym obiekcie [...]
Oględzin dokonano po telefonicznym zgłoszeniu przez ks. proboszcza awarii, jaką w tamtejszej cerkwi drewnianej spowodowała wichura w nocy z 19/20 listopada br. Stwierdzono, że zostało zerwane pokrycie z blachy na górnej partii wieży od strony północnej, naruszone zostało całe deskowanie na ścianach wieży stanowiące podkład pod blachą oraz zerwana została blacha z południowej połaci dachu nad nawą. Stwierdzono także poważne rozluźnienie połączeń rąbkowych na wszystkich kopułach (wieża, nawa, prezbiterium). Obecnie parafianie własnymi siłami wykonali prowizoryczne zabezpieczenia przed nadchodzącą zimą. Po sporządzeniu typowania robót i kosztorysu oraz zgromadzeniu środków na remont - Parafia Prawosławna w Koniecznej wystapi o pozwolenie konserwatorskie na wykonanie prac. Zaleca się aby przy remoncie poprawić także estetykę obiektu.[...]
Jeszcze w grudniu 2004r. Sporządzono kosztorys, który wycenia koszt napraw na około 65 000 zł.
Parafia prawosławna w Koniecznej nie jest dużą i sama nie może ponieść wszytkch kosztów naprawy uszkodzonych elemetów cerkwii, dlatego też apelujemy do wszytkich, którzy mogą i chcą pomóc o wsparcie tej inicjatywy.
Zainteresowanych wsparciem parafii w Koniecznej albo pozostałymi informacjami nt aktualnej sytuacji (kosztorys, dokładny opis zniszczeń) prosimy o kontakt z proboszczem tej parafii ks. Arkadiuszem Barańczukiem
Liczba zdjęć: 16  | Konieczna |
|  | Konieczna |
|  | Konieczna |
|  | Konieczna |
|  | Konieczna |
|  | Konieczna |
|  | Konieczna |
|  | Konieczna |
|  | Konieczna |
|  | Konieczna |
|  | Konieczna |
|  | Konieczna |
|  | Konieczna |
|  | Konieczna |
|  | Konieczna |
|  | Konieczna |
| |
|
Aktualizacja: 2013-05-29
beskid-niski.pl na Facebooku
|
|
 |
293
Nie ma jeszcze żadnych komentarzy.
|
