|
|
 |
| |
"Gazeta Gorlicka" - piątek 26 października 2007
("Gazeta Gorlicka" jest regionalnym dodatkiem "Gazety Krakowskiej")
"Śladami twórczoćci Duszana Jurkovicza"
Zabierz plecak swój i gitarę... Andrzej Piecuch zaprasza na wycieczkę
Naszą wędrówkę rozpoczynamy
na przełęczy Małastowskiej
(604 m). Na początku
XX w. w miejscu tym krzyżowały się handlowe trakty węgierski i maziarski, a odpoczynek
podróżującym zapewniała
karczma o nazwie Magura.
W czasie I wojny światowej
i prowadzonych w górach pracach
przy budowie cmentarzy
z I wojny światowej, znajdował
się tu obóz pracujących przy
nekropoliach jeńców. Kierownikiem
artystycznym rozciągającego się po górach Beskidu
Niskiego okręgu cmentarnego
Żmigród, był słowacki artysta
Duszan Jurkovicz. Obok zaprojektowanego
przez niego i zbudowanego
na przełęczy cmentarza
z I wojny nr 60, przechodzi
niebieski szlak turystyczny
którym można dojść do bacówki
PTTK w Bartnem. Zanim
wyruszymy w drogę warto zapoznać się z usytuowanymi
obok niego planszami, wejść
na jego teren, zapalić znicz
i przyjrzeć się jego architekturze.
Spoczywają na nim żołnierze
m.in. z tyrolskich pułków
piechoty, ale nie brak na tabliczkach
nagrobnych słowiańsko brzmiących nazwisk.
Na przykładzie tej nekropoli
możemy przekonać się jakim
genialnym artystą był Duszan
Jurkovicz. Twórczość "poety
drewna" przejawia się w jego
głębokich przemyśleniach dotyczących przede wszystkim
artystycznych założeń dzieła.
Widzimy tu ścisły związek ze
sztuką ludową, miejscową, góralską. Przejawia się to m.in.
w projektach krzyży nagrobnych,
ogrodzenia, rodzaju zastosowanego
materiału. Równie
ważną rolę w projektach
odgrywała symbolika i sakrum.
Centralnym elementem
tej nekropolii jest zbudowana
z drewnianych bali,
afunkcjonalna, nie posiadająca wejścia i okien kaplica.
Zwieńcza ją ażurowa kompozycja
z krzyży, między które
wkomponowana została płaskorzeźba Matki Bożej z Dzieciątkiem autorstwa czeskiego
artysty Adolfa Kaspara. Tak
przemyślany układ pozwala
przybyłym pomodlić się za pochowanych
na zewnątrz, na terenie
grzebalnym, bez konieczności wchodzenia do
środka tej dziwnej kaplicy.
Duszan Jurkowicz zawierzył poległych opiece Matki Bożej
z Dzieciątkiem która w zamyśle artysty jednoczyła wszystkie
ówczesne narody monarchii
austro- węgierskiej.
Znany był nie tylko wśród
Polaków kult Matki Bożej Częstochowskiej. Ogromną estymą cieszyła się Ona się na Morawach,
a ważną rolę "przewodniczki" miała i ma w religii
wschodu. Na tym terenie ikona,
"przewodniczki" Hodegetrii
umieszczana była w każdym ikonostasie. Ważne przesłanie ma kształt cmentarza o
12 bokach. Artysta odnosi się tu
do symboliki biblijnej gdzie
mowa jest m.in. o dwunastu
bramach do miasta Świętego -
Jeruzalem. Dwunastka jest liczbą świętą i zarazem szczęśliwą,
symbolem zbawienia, ale jednocześnie cierpienia rodzin.
W starożytnych panteonach
znajdowało się 12 głównych bogów. Było 12 apostołów, jest 12
znaków zodiaku, a dwunastka
uważana jest za symbol doskonałości i porządku kosmicznego.
Od cmentarza kierujemy
się na wschód niebieskim szlakiem
przez zalesione pasmo
Wierchu Wirchne i po około 1
godz. 45 min dochodzimy na
odkryty dział przy asfaltowej
szosie w dawnej wsi Banica. Tu
skręcamy w lewo, idziemy drogą ok. 1.3 km, by na wypiętrzeniu
skręcić w lewo na drogę leśną. Jeśli mamy czas, to można
jeszcze wcześniej zajrzeć na
cmentarz nr 62 projektu także
Duszana Jurkovicza.
Od asfaltowej szosy szlak
prowadzi stokami Magurycza
lekko pod górę a następnie
w dół. Na końcowym odcinku
trasy do szlaku niebieskiego
dochodzi z prawej strony szlak
czerwony. Stąd szeroką drogą
dochodzimy do Bartnego.
Można tu na chwilę wejść do
drewnianej, stylowej bacówki
PTTK lub od razu zejść drogą
do centrum wsi.
Całość wycieczki około 3
godz. 30 min.
ANDRZEJ PIECUCH
Powyższy tekst pochodzi z Gazety Krakowskiej. Redakcja portalu www.beskid-niski.pl nie ponosi odpowiedzialności za treści w nim zawarte.
Jeśli chcesz być informowany o wszelkich aktualnościach, nowościach, zmianach, planach i wydarzeniach, ktore związane są z Beskidem Niskim oraz działalnością portalu beskid-niski.pl a także otrzymywać raz w tygodniu zestaw linków do poświęconych Beskidowi Niskiem artykułów publikowanych w "Gazecie Krakowskiej" wyślij pusty e-mail na adres
subskrypcja@beskid-niski.pl
Aby zrezygnować z subskrypcji wystarczy wysłać e-mail z tematem "rezygnacja"
beskid-niski.pl na Facebooku
|
|
 |
870
Nie ma jeszcze żadnych komentarzy.
|
