|
|
 |
| |
"Gazeta Gorlicka" - wtorek 20 stycznia 2009
("Gazeta Gorlicka" jest regionalnym dodatkiem "Gazety Krakowskiej")
"A jednak Oderne istnieje..."
Listy do redakcji
Przebywając w Beskidzie Niskim,
odwiedzam księgarnię
w Gorlicach, gdzie szczególną
uwagę zwracam na regionalia.
Nie zainteresowałem się jednak wcześniej wystawioną tam
pozycją "Gmina Uście Gorlickie",
wydaną przez wydawnictwo
Roksana w Krośnie
w 2006 r., sądząc, iż jest to zakupiona wcześniej
znakomita
pozycja Janusza Michalaka
"Uście Gorlickie, Wysowa
Zdrój i okolice", wydana przez
to samo wydawnictwo pięć lat
wcześniej, lub jej kolejne wydanie,
tym bardziej iż nowa
okładka przypominała do złudzenia poprzednią.
Za którymś
razem jednak odwróciłem kilka
stron i zobaczyłem słowo
wstępne napisane przez wójta
Dymitra Rydzanicza. Wyszedłem z
księgarni z nową pozycją.
Lektura publikacji jednak
mnie rozczarowała. Niestety,
znaczna ilość błędów w tekście,
sprzeczności, a także prymitywna
naklejka na stronie
tytułowej świadcząca o nie
do końca przemyślanej koncepcji
wydania nie przysparzają
chwały autorom. Tekst
przypomina naprędce sklecone
szkolne wypracowanie,
którego autor nie miał już
czasu na kontrolne czytanie.
Najlepiej wypadają na tym tle
cytaty z książki Janusza Michalaka
i... słowo wstępne wójta
Rydzanicza.
Istotniejsze jednak od wspomnianych
mankamentów wydaje
się potraktowanie przysiółka Uścia Gorlickiego -
małej
osady Oderne. W prezentowanym
wydawnictwie nic
o nim się nie dowiemy (jedynie
w skopiowanych fragmentach
książki Janusza Michalaka). To
dziwne, bo była to jedna z nielicznych,
odrębna terytorialnie
i wysoko zorganizowana osada
polska na Łemkowszczyźnie.
Powstała ona w drugiej połowie
XIX w. na zrębie
po eksploatacyjnym huty szkła.
Ówcześni właściciele tych terenów,
Franciszek Trzecieski,
a następnie Magdalena Miłkowska,
sprowadzali na zrąb
polskich osadników i zapewniali
im warunki do osadnictwa.
Warto wspomnieć, iż jeden
z mieszkańców późniejszego
Odernego uczestniczył
w powstaniu styczniowym. Początkowo w księgach
parafialnych
wydarzenia typu urodziny,
śluby i zgony mieszkańców figurowały podpozycją 141
(nr domu), nazwa miejscowości
(Odyrne lub Oderne) pojawia
się w ww. dokumentach
dopiero na początku lat 80.
XIX wieku.
To właśnie w Odernem
w 1898 roku Magdalena Miłkowska
funduje kaplicę rzymskokatolicką.
Tu po I wojnie
światowej powstaje polska
szkoła. Na początku lat 20. zostaje
utworzony obok kaplicy
polski cmentarz, na którym
między innymi znajduje się
mogiła zmarłego w 1944 roku
hrabiego Juliusza Marii
Dzieduszyckiego. W okresie
międzywojennym oderniańska
młodzież aktywnie uczestniczy w działalności
patriotycznej
i obronnej organizacji POW.
W czasie drugiej wojny światowej
młodzi mieszkańcy Odernego
wraz ze swym proboszczem
Teofilem Świątkiem,
a wcześniej hr. Tadeuszem
Dzieduszyckim, uczestniczą
w ramach AK w przerzutach
osób zagrożonych na Węgry,
zaś w okresie powojennym budują
świetlicę, w której
przy lampie naftowej powstają
amatorskie przedstawienia
ambitnych sztuk przy współpracy
z teatrem w Rzeszowie.
Obecnie jednak - w odczuciu
mieszkańców - władze gminy
dążą do wymazania z pamięci
nazwy Oderne - dlaczego?
Trudno w krótkim liście opisać wszystkie
zdarzenia dotyczące
tej małej, ale jakże urokliwej osady -
na pewno są to wydarzenia
ambitne i godne
odnotowania. Mam nadzieję, iż
pojawi się na rynku wydawniczym
kolejna pozycja o Beskidzie Niskim,
która bardziej rzetelnie
i profesjonalnie przedstawi ów piękny zakątek Polski.
Adam Baniak
Powyższy tekst pochodzi z Gazety Krakowskiej. Redakcja portalu www.beskid-niski.pl nie ponosi odpowiedzialności za treści w nim zawarte.
Jeśli chcesz być informowany o wszelkich aktualnościach, nowościach, zmianach, planach i wydarzeniach, ktore związane są z Beskidem Niskim oraz działalnością portalu beskid-niski.pl a także otrzymywać raz w tygodniu zestaw linków do poświęconych Beskidowi Niskiem artykułów publikowanych w "Gazecie Krakowskiej" wyślij pusty e-mail na adres
subskrypcja@beskid-niski.pl
Aby zrezygnować z subskrypcji wystarczy wysłać e-mail z tematem "rezygnacja"
beskid-niski.pl na Facebooku
|
|
 |
892
Nie ma jeszcze żadnych komentarzy.
|
